Bethlehem bezienswaardigheden

Geschreven door: Kirsten

Geüpdatet op 29 juni 2023

De ochtend is al bijna voorbij als we eindelijk ons hotel in Jeruzalem uitlopen. Goed in opstarten zijn we nooit geweest en zullen we ook nooit worden. De gure wind slaat ons om de oren en we kruipen nog iets dieper in onze jassen. We lopen richting de oude stad van Jeruzalem en een tikkeltje zenuwachtig ben ik wel. Eerlijk is eerlijk. Vandaag staat namelijk een bezoek aan Bethlehem, in de Westelijke Jordaanoever op de planning. Een bezoek aan een stad aan de andere kant van de muur. Want dat Israël en de Palestijnse gebieden nog steeds niet door één deur kunnen merken we zelfs in Jeruzalem. Vandaag maken we een dagtrip naar Bethlehem vanuit Jeruzalem. Zonder tour. Want wij gaan liever op eigen initiatief. En dat blijkt gemakkelijker te zijn dan gedacht.

Een kilometerslange muur vol met leuzen en hulpkreten, militairen, checkpoints en bezet gebied. Het Israël-Palestina conflict is al jaren gaande en voel je overal. Bethlehem, de stad waar Jezus geboren en gedoopt zou zijn ligt middenin dit conflictgebied. In de Westelijke Jordaanoever, ook wel de Westbank genoemd. Wij nemen een kijkje in dit bezette gebied en krijgen zo iets meer een beeld van het conflict. Al is een dagtrip naar Bethlehem zeker niet genoeg om te kunnen begrijpen wat hier gaande is.

Het gekke is dat Bethlehem onverwacht behoorlijk toeristisch is. Christelijken van over de hele wereld reizen naar deze Bijbelse plek om de geboortekerk te bezoeken, de plek waar Jezus geboren zou zijn en de plek waar hij gedoopt zou zijn te bezoeken. Wanneer je in het westerse Israël staat is het moeilijk een beeld te vormen bij het leven in de Palestijnse gebieden. En opeens sta je er middenin. Bethlehem heeft onwijs veel te bieden. En achteraf hebben wij er zelfs spijt van dat we niet meer tijd hebben uitgetrokken voor de Palestijnse gebieden. Samen met Jeruzalem is Bethlehem zeker de meest bijzondere plek waar we zijn geweest tijdens onze reis door Israël en Palestina. In dit artikel delen we de mooiste, meest indrukwekkende en bijzondere bezienswaardigheden in Bethlehem. Met onderaan dit artikel veel informatie over Bethlehem bezoeken vanuit Jeruzalem.

De geboortekerk

De geboortekerk in Bethlehem staat op de plek waar Jezus zou zijn geboren. De geboorteplaats van Jezus. Het is het meest bekende bouwwerk in Bethlehem en een bijzondere plek voor met name christenen. Een echte bedevaartplek waar mensen urenlang in de rij staan om dé plek (de grotto of the nativity) te kunnen aanraken. Wanneer je – net als wij – geen zin hebt om urenlang in de rij te staan, is het toch mooi om de kerk binnen te gaan. Dit is gratis.

Shepherd’s Fields: Waar de herders engelen zagen

Net buiten Bethlehem vind je de plek waar de herders de engelen zouden hebben gezien. Op deze plek staan nu twee kerken; een orthodoxe en een katholieke. Wij bezoeken één van deze kerken. En eerlijk is eerlijk, wanneer je net als wij niet gelovig bent, zal de plek weinig indruk op je maken. Toch is het leuk om eens een beeld te hebben bij wat je wordt geleerd over het christelijke geloof. De entree voor Shepherd’s Fields is gratis.

Camp Aida, één van de vluchtelingenkampen in Bethlehem

Eén van de meest indrukwekkende plekken in Bethlehem is Camp Aida, een vluchtelingenkamp middenin de stad. Het vluchtelingenkamp is opgezet in 1950 en op dit moment wonen er ruim 5000 mensen. En dat op een oppervlakte van 0,071 km². Het leven in het kamp is zwaar en armoedig. Ruim 75% van de inwoners heeft geen baan en leeft ver onder de armoedegrens. Op deze plek kun je echt zien wat het verschil is tussen leven in Palestina, en een paar kilometer verderop in Jeruzalem, Israël. Jonge Palestijnen gooien hier regelmatig stenen tegen de muur en net voor voor ons bezoek is er een brand gesticht bij de muur.

Doen in Bethlehem: Street art van Banksy

Kunstenaar Banksy is een veelkomende naam in Bethlehem. Deze kunstenaar heeft op verschillende plekken in de stad zijn sporen achtergelaten met prachtige schilderingen op de muren. Vaak schilderingen met een belangrijke boodschap of speciale betekenis. De vredesduif met kogelwerend vest en de man die een boeket bloemen gooit, zijn beelden die veel mensen van tv zullen herkennen. Eén van de tofste en meest bijzondere dingen om te doen is de vele street art van Banksy, maar ook van andere kunstenaars bewonderen op de muur en andere plekken in de stad.

Slapen in het hotel van Banksy

De street art van Banksy trekt veel toeristen en zijn belangrijke trekpleisters in de stad. Kort geleden opende Banksy zelfs een eigen hotel in Bethlehem, The Walled Off Hotel. Vanuit het hotel kijk je uit op de muur en in het hotel is een museum te bezoeken voor een kijkje in het Israël-Palestina conflict. De entree voor dit museum bedraagt 15 sjekel. Voor Palestijnen is de entree gratis.

De Israëlische muur (Israëlische Westoeverbarrière)

De voor ons meest indrukwekkende plek in Bethlehem is toch wel de muur, de Israëlische Westoeverbarrière. Deze kilometerslange betonnen muur is gebouwd door Israël en is goed zichtbaar. Op de muur vind je tegenwoordig agressieve boodschappen, maar ook vredelievende die met name door reizigers zijn achtergelaten en verhalen van Palestijnse kinderen die op deze manier een boekje open doen over het leven in Palestijns gebied. Wil jij ook een boodschap achterlaten, dan kan dit bij een kleine winkel naast het Banksy hotel. Rondom de muur patrouilleren groepjes – vaak erg jonge – Israëlische militairen.

Het centrum van Bethlehem

Na een bezoek aan de geboortekerk is het leuk om door de straten van Bethlehem te dwalen. Wij kozen er bijvoorbeeld voor om naar het busstation (wat eigenlijk niet meer is dan een halte) terug te lopen door het centrum in plaats van ons af te laten zetten door onze chauffeur. Vooral hier zie je een groot verschil met Israël. Want hoewel Bethlehem de meest toeristische bestemming is in de Westelijke Jordaanoever zie je meteen dat het hier een stuk armer is. Probeer je hier eens een voorstelling te maken van het leven in Palestina en wat het conflict voor gevolgen heeft. Dit is ook meteen de plek waar wij aan de praat raakten met meerdere Palestijnen.

Checkpoint 301

Hoewel het niet meteen een fijne bezienswaardigheid is, is het wel een bijzondere plek. De overgang van Bethlehem naar Israël. Op het moment dat wij van Jeruzalem naar Bethlehem reizen merken wij eigenlijk nauwelijks iets van de afscheiding. Wanneer we terugreizen naar Jeruzalem is het echter des te duidelijk. Bij de grens, checkpoint 301, wordt al het verkeer stilgezet. Mensen met een paspoort (toeristen dus) kunnen in de bus blijven zitten. Alle andere reizigers moeten de bus uit en in de rij gaan staan.

Alles en iedereen wordt gecontroleerd door het Israëlische leger. Wij blijven met een handjevol andere toeristen zitten en ik word er toch een beetje zenuwachtig van. Twee militairen komen de bus inlopen -beide met een enorm geweer – en we moeten onze paspoorten laten zien. “Where are you from?” wordt ons gevraagd en na antwoord te hebben gegeven lopen ze weer even snel de bus uit. Langzaam komen ook de andere passagiers weer de bus binnen druppelen. Iedereen is “goedgekeurd”. We kunnen verder.

Is reizen naar de Palestijnse gebieden veilig?

Hoewel het conflict al jaren gaande is en de laatste maanden weer meer is opgelaaid door de beslissing van Trump om de Amerikaanse ambassade te verplaatsen van Tel Aviv naar Jeruzalem, is het op dit moment veilig. Gelukkig reisden wij een dag voor deze beslissing naar Bethlehem. Op dit moment schijnt het nog veilig genoeg te zijn om naar Bethlehem te reizen vanuit Jeruzalem. Ik raad je echter aan om altijd vooraf het actuele reisadvies voor de Palestijnse gebieden te checken.

Tot op de dag van vandaag erkent Israël Palestina niet als zelfstandige staat. Nog steeds worden veel gebieden bezet en zie je een groot verschil tussen het leven in Israël en het leven aan de andere kant van de muur. In de Palestijnse gebieden.

Wil je meer weten over het Israël-Palestina conflict? Lees dan vooral eens dit artikel. 

Reizen van Jeruzalem naar Bethlehem

Hoewel het conflict enorm is en overal voelbaar, is het super gemakkelijk om van Jeruzalem naar Bethlehem in de Westelijke Jordaanoever te reizen. Een reis naar de Gazastrook wordt echter afgeraden in verband met de grote onrust en vele militairen. Hier worden nog regelmatig aanslagen gepleegd. Uiteraard is het mogelijk een tour te boeken naar Palestina. In Jeruzalem vind je verschillende kantoren die je hierbij kunnen helpen. Wij houden echter niet van georganiseerde tours en trekken er liever zelf op uit. En hoewel het voor Palestijnen vrijwel onmogelijk is om naar Israël te reizen (tenzij ze beschikken over een speciale vergunning), is het voor toeristen verbazingwekkend makkelijk om naar de Westbank te reizen.

Wij kozen er daarom voor om met de lijnbus te reizen van Jeruzalem naar Bethlehem. Het is belangrijk om altijd je paspoort en visumpapiertje mee te nemen wanneer je van Jeruzalem naar Bethlehem reist en andersom. Op de grens vinden controles plaats.

Met de bus van Jeruzalem naar Bethlehem

Iedere dag vertrekken er meerdere bussen vanaf het busstation is het islamitische deel van de oude stad van Jeruzalem (bij Damascus gate) naar Bethlehem. Het beste kun je navraag doen op het station wanneer je hier aankomt. Zelf nemen wij de Palestijnse bus 231. Voor in totaal 14 sjekel reizen wij in nog geen 45 minuten van Jeruzalem naar het centrum van Bethlehem. Onderweg passeer je op meerdere plekken de beruchte muur en kom je verschillende checkpoints tegen. Er wordt echter niet gevraagd om een identiteitsbewijs en geen enkele bus wordt gecontroleerd op het moment dat wij de oversteek maken.  Toch voelen we de spanning. En valt er een raar gevoel van ons af als we Bethlehem bereiken. We zijn er. In het gebied dat we al zo vaak voorbij hebben zien komen op tv.

Waarom wij een dagtrip naar Bethlehem aanraden

Bethlehem is waarschijnlijk niet één van de eerste bestemmingen waar je aan denkt voor je eerste reis. En waarschijnlijk ook niet de tweede. Dat snap ik, maar met dit artikel probeer ik je toch van gedachten te laten veranderen. Het conflict is zo complex dat ook een bezoek je weinig duidelijkheid geeft. Maar je krijgt toch een kijkje in het leven in één van de meest besproken gebieden ter wereld. Het is een manier om je blik te verruimen. Een manier om een mening te vormen zonder dat je beïnvloed wordt door media.

Het verschil tussen Palestina en Israël

Meteen na aankomst in Bethlehem voelen wij een verschil. Een verschil van dag en nacht. Waar de spanning in Jeruzalem op iedere straathoek te voelen is, met name door de vele militairen op iedere hoek van de straat, voelt het in Palestina losser. Hoewel Palestijnen nog altijd onderdrukt worden en verre van gelukkig zijn met de huidige situatie. Van onze chauffeur horen we al snel dat Palestijnen er het beste van proberen te maken, maar dat het leven heus niet gemakkelijk is. Wat ons meteen opvalt is echter dat de mensen zoveel opener zijn dan in Israël. We worden vrolijk toegelachen, begroet en voor het eerst tijdens onze reis door Israël en Palestina willen mensen met ons op de foto. Ze zijn blij met onze komst. En zo voelt dat in Israël niet altijd.

Bethlehem bezoeken met een gids

Hoewel wij geen fan zijn van georganiseerde tours kiezen we er zodra we de bus uitstappen in Bethlehem toch voor om met een gids/chauffeur op pad te gaan. Je beeld op het leven van Palestijnen is toch anders zodra iemand je er meer over kan vertellen. Bethlehem is niet heel groot, maar de belangrijkste bezienswaardigheden liggen niet heel dicht bij elkaar. Onze chauffeur brengt ons in een paar uurtjes naar de belangrijkste plekken en vertelt honderduit over het leven in Palestina. Want dat Palestijnen het niet gemakkelijk hebben is meteen duidelijk.

Maar dit is niet de enige reden. Palestijnen worden onderdrukt, velen leven onder de armoedegrens en in Bethlehem zijn zelfs verschillende vluchtelingenkampen te vinden. Door met een chauffeur door Bethlehem te reizen help je ook de lokale bevolking weer een beetje op weg. En hoewel jouw bijdrage echt geen levens veranderd, kun je toch iets bijdragen. Voor een trip van twee tot drie uur betaalden wij onze chauffeur 150 sjekel, inclusief fooi.

Heb jij al eens gedacht over een reis naar Israël en de Palestijnse gebieden? Zie jij een dagtrip naar Bethlehem zitten?