Reizen met het prikkelbaar darm syndroom (PDS)

Geschreven door: Kirsten

Geüpdatet op 29 juni 2023

Als ik één ding in mijn leven over zou mogen doen, of ervoor zou kunnen zorgen dat ik één ding nooit gedaan had, dan zou het onze vakantie naar Bulgarije in 2011 zijn. Dit is namelijk het moment waarop ik een ernstige voedselvergiftiging heb opgelopen en nooit meer helemaal de oude ben geworden. Wat niet veel mensen weten is dat ik altijd moet reizen met het prikkelbaar darm syndroom. Met darmen die ieder moment op kunnen gaan spelen. Omdat dit bij steeds meer mensen lijkt te gaan spelen, zet ik toch eens op een rij hoe ik omga met het Prikkelbaar Darm syndroom (PDS) tijdens het reizen en probeer ik anderen te helpen met tips die ik in de loop der jaren heb verzameld. 

Wat is een prikkelbaar darm syndroom (PDS)

De term Prikkelbaar darm syndroom is afgeleid van de Engelse term Irritable Bowel Syndrome (IBS). Het is een darmafwijking waarvoor geen specifieke oorzaken gevonden kunnen worden. Toch kan PDS een grote invloed hebben op je leven. De diagnose PDS krijg je meestal na uitsluiting van ziekten die eenzelfde klachtenpatroon hebben, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.

Vele onderzoeken bij de huisarts en in het ziekenhuis

Ik weet het nog als de dag van gisteren. Slechts een paar dagen waren we in Bulgarije en na een toffe dagtrip naar de kuststad Varna begon ik me ’s avonds niet lekker te voelen. Ik wilde er niet aan toegeven en ging toch “gezellig” mee naar de discotheek. Eenmaal daar brak het zweet me uit en wist ik niet hoe snel ik naar het toilet moest rennen. Ik was ziek, goed ziek en heb de laatste dagen van onze vakantie in Bulgarije niet meer gezien dan onze kamer en de badkamer.

Na een paar keer bij de huisarts te zijn geweest in Nederland die maar bleef aangeven dat er niets raars te zien was werd ik doorgestuurd naar het ziekenhuis voor een echo van mijn maag en om bloed te prikken. Er werd gedacht aan de ziekte van Crohn. Maar ook uit deze twee onderzoeken kwam niets en dus werd het label Prikkelbaar darm syndroom geplakt.

Hoe gaat het nu met mijn PDS?

Mijn klachten zijn de laatste jaren vrijwel wekelijks merkbaar. Hoewel er dagen zijn dat ik het wel eens – bijna – vergeet, word ik vrijwel iedere ochtend wakker met pijn in mijn maag en meerdere keren per maand heb ik het idee dat het weer eens misgaat en ik in de buurt moet blijven van een toilet. Ik probeer er zo weinig mogelijk over te praten en zo weinig mogelijk aan te denken, want ik wil eigenlijk alles doen wat ik wil doen.

Acupunctuur en PDS

In 2016 ben ik in Kuala Lumpur twee keer naar een acupuncturist geweest op aanraden van een aantal andere reizigers en dit heeft wonder boven wonder echt geholpen. Hoewel ik eerst heel erg ziek werd – dit is één van de bijwerken van acupunctuur – heb ik er daarna maandenlang veel minder last van gehad. Ik kon écht optimaal genieten van Vietnam en Laos. In Australië werd ik echter weer een keer ziek en een aantal weken geleden in Chiang Mai zorgde een sapje voor een voedselvergiftiging. Vanaf dat moment lijken de klachten weer erger te zijn geworden.

Wat kun je doen tegen een prikkelbaar darm syndroom?

Het prikkelbaar darm syndroom is een label dat geplakt wordt wanneer er geen andere oorzaken van maag-en darmklachten gevonden worden. Medicijnen zijn er niet en een andere echte oplossing dus ook niet. Het heeft voornamelijk te maken met wat je eet en drinkt, je ritme en je stress-level. Veel stress zorgt bij mij voor meer klachten, ik ben (vrijwel helemaal) gestopt met het drinken van koffie en drink – het liefst – alleen nog natuurlijke thee en probeer zo weinig mogelijk “pakjes en zakjes” te eten. Zo was ik bijvoorbeeld tijdens mijn studententijd een groot fan van de wereldgerechten van Knorr, maar die raak ik tegenwoordig niet meer aan.

Eten en een prikkelbaar darm syndroom

Ik pas ervoor om mijn hele leven om PDS heen te bouwen en eet dus regelmatig iets waarvan ik weet dat mijn darmen er niet blij van worden. Ik ben nou eenmaal gek op lekker eten. Wel houd ik rekening mee met wat ik de volgende dag te doen heb. Heb ik een belangrijke afspraak of moet ik een hele dag met het openbaar vervoer reizen? Dan eet ik zo veilig mogelijk. Ook alcohol drink ik niet wanneer ik de dag erna iets belangrijks heb. En over het algemeen drink ik sowieso weinig alcohol meer – met af en toe eens een uitschieter de andere kant op 😀

Het is dus voornamelijk belangrijk om je levensstijl aan te passen aan PDS. Je lichaam geeft in principe zelf aan wat het wel of niet kan verteren.

Reizen met het prikkelbaar darm syndroom

Eten is van grote invloed op hoe je je voelt. Dit geldt voor iedereen, maar in nog grotere mate voor mensen met een prikkelbaar darm syndroom. Thuis kun je gemakkelijker dingen aanpassen aan je dieet, maar op reis heb je nou eenmaal niet altijd een keuze. Zoals ik al aangaf pas ik ervoor om iedere minuut van de dag bezig te zijn met pds. En dus eet ik gewoon op straat, in de goedkoopste lokale restaurants en probeer ik allerlei gerechten uit. Zoals Floortje Dessing ooit eens zo mooi zei: “Je kunt beter alles gewoon eten op reis, want ziek word je toch wel”.

Stress en PDS

Ook stress zorgt voor een verergering van de klachten en hoewel veel mensen nog steeds denken dat een wereldreis één grote vakantie is, zijn er echt genoeg stressmomenten. Wel merk ik dat ik er steeds beter mee om kan gaan en weet ik mezelf beter rustig te houden.

Wat ik in ieder geval aan wil geven met dit artikel is dat je je dromen niet op moet geven vanwege deze klachten. PDS is ontzettend vervelend, maar dat is thuis net zo goed het geval als op reis.

Hoe om te gaan met PDS tijdens het reizen

De laatste jaren heb ik allerlei dingen geprobeerd om PDS tegen te gaan of de klachten te verminderen. Veel dingen lijken tijdelijk te helpen, anderen hebben echt veel veranderd.

Tips voor het reizen met het prikkelbaar darm syndroom:

• Zorg ervoor dat je reisgenoot op de hoogte is van darmprobleem. Het is geen leuk onderwerp, maar mensen kunnen nu eenmaal niet aan je zien dat je klachten hebt. Doen alsof er niets aan de hand is, helpt echt niet.
• Stress verergert PDS klachten en een ritme is belangrijk om je lichaam zo rustig mogelijk te houden. Ook tijdens het reizen is het daarom fijn om af en toe rustmomenten in te bouwen.
• Wanneer je last hebt van PDS is het toilet soms je beste vriend. Niets is vervelender dan te moeten wachten op het toilet dat je deelt met andere gasten. Zorg er daarom voor dat je een kamer boekt met een eigen badkamer zodat je op niemand hoeft te wachten. Accommodaties boeken wij altijd via booking.com.
• Reis je met het openbaar vervoer? Mijn voorkeur gaat uit naar reizen met de trein. Niet alleen omdat je vaak een mooiere route hebt en af en toe wat kunt lopen, maar ook omdat er – vrijwel altijd – toiletten aanwezig zijn.
• Voor mij is het belangrijk om te weten dat er toiletten in de buurt zijn. Het kost iets meer, maar vaak zijn er bussen met toiletten.
• Zorg altijd voor toiletpapier in je tas. In veel landen is toiletpapier in toiletten niet vanzelfsprekend. En zonder komen te zitten is echt heel vervelend.
• De klachten van PDS zijn persoonlijk. Zelf heb ik voornamelijk ’s ochtends last van mijn darmen, vlak nadat ik wakker wordt. Wij reizen daarom zo weinig mogelijk met nachtbussen of nachttreinen.
• Ik heb standaard diarreeremmers in mijn tas zitten. Voel ik tijdens een lange reis dat het toch niet goed gaat, dan slik ik één.

Eten en drinken op reis en PDS

Zoals ik al zei is de kans dat je op reis ziek wordt best groot. Wanneer je naar tropische oorden aan de andere kant van de wereld reist in ieder geval. Ik eet en drink daarom vrijwel alles, maar heb wel een aantal ongeschreven regels voor mezelf:

• Lokale (onbekende) gerechten uitproberen op reis is leuk, maar probeer dit vooral op dagen te doen dat je geen lange reis hoeft te maken.
• In veel landen kun je water niet uit de kraan drinken, maar veel mensen poetsen wel hun tanden met dit water. Wanneer je PDS hebt is dit niet aan te raden. Gebruik altijd gefilterd flessenwater.
• Tijdens onze vele reizen heb ik geleerd dat je bij een westers restaurant in Azië net zo gemakkelijk ziek kan worden als bij een lokaal restaurant. Zo niet sneller. Wij eten daarom vrijwel altijd op straat, maar zorgen wel dat het eten ter plekke klaargemaakt worden. Ik eet niets dat al uren in bakken ligt en kijk altijd naar hoeveel mensen ergens eten. Zit er niemand anders? Dan loop ik verder.
• Vis en schelpdieren eet ik enkel wanneer ik op een bestemming ben aan de kust en dus niet in het binnenland.

Hoe ga jij om met het prikkelbaar darm syndroom op reis? Heb jij goede tips om het reizen met het prikkelbaar darm syndroom wat dragelijker te maken?